Fenomenologie Hermeneutiek Kennissociologie Logisch positivisme Algemeen Popper SciëntismeIncididunt nisi non nisi incididunt velit cillum magna commodo proident officia enim.
Sigmund FREUDMen zit nog midden in het zoeken naar goede afbakeningen in ziektebeelden: neurasthenie was blijkbaar een verzamelterm voor van alles. Freud wil een bepaald symptomencomplex vatten onder het ziektebeeld 'angstneurose' zoals de titel ook zegt. De symptomen:
Erfelijke factoren lijken mee te spelen en anders in ieder geval factoren van het seksuele leven, als men al oorzaken kan vaststellen. Bij vrouwen speelt vaginale angst, angst van pasgetrouwde vrouwen, angst door het niet tot bevrediging kunnen komen vanwege een 'ejaculation praecox' van een man of door 'coitus interruptus', angst van abstinenten, angst in de grote verlangens tijdens het climacterium. Voor mannen ook zo'n rijtje. Freud werkt de 'coitus interruptus' nader uit.
[Voor mijn gevoel is dit allemaal nogal uit de lucht gegrepen, of liever gezegd: gebonden aan een bepaalde historische periode en culturele situatie. Dat het niet bevredigd worden kan leiden tot een angstneurose, misschien, maar Freud gaat er met zijn theorie over de 'coitus interruptus' van uit dat een vrouw alleen bij een coitus bevredigd kan worden. En dat is niet zo. Als je het zo ziet als Freud ben je inderdaad als vrouw afhankelijk van je man, van zijn potentie, zijn voorbehoedtechniek en zo meer. Het is weer eens het idee van opgewonden raken en dan niet bevredigd worden. Wat doet denken aan dat prikkeltotaal van de hysterie. Want bij onthouding, wanneer men prikkels weet te vermijden, is er niets aan de hand.]
Wat is het mechanisme in het ontstaan van een angstneurose? Freud komt hier weer met een materialistische theorie: de angst kent geen "psychische Ableitung"(42) [kent geen psychische oorzaak, kan niet uit het psychische afgeleid worden?]. Ze komt voort uit een "Anhäufung von Erregung" van seksuele aard die gepaard gaat met een vermindering van de als psychisch begrepen seksuele libido (= seksuele lust, zin). Opgewondenheid is somatisch, maar leidt tot een psychische toestand van libidineuze spanning. Die spanning kan opgeheven worden door "adäquate Aktion", namelijk bevrediging. Niet adequaat zou dan masturbatie zijn; die zou tot echte neurasthenie leiden.
[Freud is vaag over hoe de angstneurose in dat proces nu precies ontstaat. ]
Tot angstneurose leiden alle momenten die psychische verwerking van somatische seksuele opwinding verhinderen. De verschijnselen van de angstneurose komen tot stand doordat de van de psyche afgeleide somatische seksuele opwinding subcorticaal doorwerkt in niet adequate reacties (44). Dat wil blijkbaar zeggen: er komt geen normale somatische bevrediging van de opwinding tot stand - omdat men abstinent wil of moet zijn; omdat men aan de coitus interuptus moet denken. Met andere woorden: de psyche wil / kan niets met die opwinding, de prikkeltoestand zakt wel weg, maar slechts door zich somatisch ergens subcorticaal op te slaan, waardoor angsten veroorzaakt kunnen worden.
[Dan blijkt het onderscheid met andere ziektebeelden toch ook weer niet zo groot te zijn. De angstneurose is de tegenhanger van hysterie en dwangneurose.]