Margaret Mead Japan China Religie en seks Moral panics Seks en robots De seksuele ontwikkeling van jongeren Seksualisering Leeftijdverschillen Geweld en misbruik Consent Sexting Sex trafficking Prostitutie PornografieIk kwam ergens de naam van dit rapport tegen en wilde weten wat de titel belooft: hoe het nu eigenlijk staat met zaken als eerwraak in een land met zoveel streng gelovige migranten.
Dat wordt goed duidelijk gemaakt. Alleen al de definitie van eerwraak maakt duidelijk dat die eerwraak voortkomt uit religieuze geloofsopvattingen die in de praktijk enorm vrouwvijandig en seksvijandig blijken te zijn.
Ik proef te veel tolerantie tegenover religie in dit rapport. Zo'n beetje alle aanbevelingen zijn puur vormen van symptoombestrijding en halen de oorzaak niet weg. Waarom geen aanbevelingen doen die de overheid stimuleert om religies die leiden tot het beschreven vrouwvijandige gedrag te verbieden? Ik noem maar een zijstraat.
Hilde BAKKER e.a.Eerst naar eens definitie natuurlijk:
"Eerwraak is een fenomeen waarbij de ‘geschonden eer’ van een vrouw of meisje wordt gewraakt. Het gaat om haar ‘kuisheid’: zij mag geen ongeoorloofd contact hebben met iemand van het andere geslacht; dat tast het aanzien of prestige van haar familie aan. Wanneer er over haar geroddeld wordt, er vermoedens of aanwijzingen zijn van haar ‘geschonden eer’, wordt haar vader, broer of echtgenoot aangespoord om de eer te wreken, bijv. door haar te verstoten, haar terug te sturen naar het land van herkomst, of (in geval van verkrachting) haar te dwingen te trouwen met de dader. In het uiterste geval wordt een vrouw of meisje vermoord. Soms gebeurt dit (ook) met de man die de eer geschonden heeft. Een belangrijk element bij eerwraak is dat dit goed ‘zichtbaar’ voor de eigen gemeenschap wordt uitgevoerd." [mijn nadruk] (1)
"Met kuisheid wordt bedoeld dat vrouwen geen ongeoorloofd contact mogen hebben met iemand van het andere geslacht. Hoe ver het contactverbod reikt, verschilt. In alle gemeenschappen is elke vorm van seksueel contact buiten het huwelijk verboden. Vaak gaat zelfs een praatje met een mannelijke medestudent in de kantine al te ver." [mijn nadruk] (3)
[Waaraan je weer eens kunt zien hoe vrouwvijandig en seksvijandig religies meestal zijn, vooral wanneer die samengaan met homogene culturen waarin wat anderen vinden belangrijker is dan wat je zelf vindt.]
"Er heeft in Nederland een discussie plaatsgevonden over hoe de rechterlijke macht en de gerechtshoven zouden moeten omgaan met gevallen van eerwraak. Hoe moeten de moorden uit eerwraak bestraft worden? Moet er rekening gehouden worden met de culturele achtergrond of moet er gestraft worden volgens het Nederlands recht? Het resultaat van de discussie is dat het vonnis gebaseerd is op de Nederlandse wet die eerwraak bestempelt als ‘verminking’ en ‘doodslag’ en geen rekening houdt met de omstandigheden." [mijn nadruk] (4)
[Een merkwaardige opmerking. Wat voor omstandigheden zouden dat moeten zijn? Dat mensen zich vanuit hun religieuze geloof en leefwijze genoodzaakt voelen om iemand anders te vermoorden of zuur in het gezicht te gooien? Moeten we daar begrip voor opbrengen en niet zo'n strenge vonnissen uitspreken over dat soort gedrag? Ik dacht het niet.]
"Ter bescherming van de maagdelijkheid van een meisje, de eer van een vrouw, de zogenaamde ‘namus’, worden veel meisjes en vrouwen in patriarchale immigrantenfamilies in Nederland thuis gehouden. Ze mogen bijvoorbeeld niet naar school of moeten na school direct naar huis komen. Ook is het verboden buitenshuis te werken en contact te hebben met mannen buiten de familie. Veel immigrantenvrouwen hebben te maken met huiselijk geweld; dit gebeurt om hen in het gareel te houden. Zo worden ze gedwongen tot het vervullen van de traditionele vrouwenrol en behouden ze hun ‘namus’. In dit geval kan huiselijk geweld een vorm van eerwraak zijn." [mijn nadruk] (7)
[We hebben het hier dus over Nederland. Blijkbaar komen dat soort dingen hier dus vaak voor. Hieronder wat concrete uitwerkingen:]
"Een respondent vertelt dat 99 procent van de Koerdische en Turkse meisjes te lijden heeft onder de scherpe controle vóór het huwelijk: maagdelijkheid is zeer belangrijk! Geen vriendjes, nooit alleen gelaten worden en zeer beperkt worden door ouders en broers."(8)
"Een andere respondent vertelt dat meisjes in traditionele gemeenschappen al hun vrije tijd thuis doorbrengen. “De gemeenschap houdt hen in de gaten, altijd en overal: de familie, de moskee, clubs, etc. Het is een soort ‘volgsysteem’”.
Andere voorbeelden die genoemd werden: vrouwen mogen niet naar Nederlandse les bij het ROC omdat er ook mannelijke leerlingen zijn. Dit is vaak ook nog verboden voor vrouwen van middelbare leeftijd. Zij volgen nu lessen die speciaal voor hen gegeven worden in de moskee. Op school mogen meisjes niet naar schoolfeestjes, excursies etc. Ze hebben allemaal weinig vrijheid om zich te bewegen, zijn bang voor een slechte naam en zijn zich zeer bewust van de sancties. De gemeenschap oefent druk uit op de vader of andere mannelijke familieleden als er wordt gesproken over een meisje."(9)
"Een andere respondent geeft aan dat jongens en mannen vooral te lijden hebben onder het psychologisch geweld dat gepaard gaat met eerwraak. Van hen wordt verwacht controle uit te oefenen op hun zussen, waarvoor ze ook ook beloond worden. Ook worden ze vaak tot een huwelijk gedwongen, of ze worden het huis uit gegooid als ze te sterk ‘vernederlandsen’ of als ze homoseksueel zijn. Homoseksualiteit wordt in veel patriarchale en Islamitische gemeenschappen niet geaccepteerd. Homoseksuelen zijn bang voor schande, buitengesloten worden door de gemeenschap en eerverlies voor henzelf en de familie. Islamitische homoseksuelen verbergen vaak hun gevoelens en trouwen soms zelfs met een meisje."(10)
Bij de aanbevelingen:
"De staat is te krampachtig als het gaat om scheiding van kerk en staat. De overheid zou meer in gesprek moeten gaan met Islamitische organisaties. Deze organisaties hebben nu het gevoel niet te worden gezien als serieuze partners, dus zoeken zij hun contacten in de landen van oorsprong. Eén respondent roept op tot een ‘Nederlandse Universiteit van Imams’ om een betere toegang tot imams te hebben."(14)
[De staat doet juist veel te weinig aan de scheiding van ' kerk en staat'. De oorzaak van de beschreven ellende ligt juist in de religie, hier in dit rapport de Islam. Religieuze gelovigen kun je nooit beschouwen als serieuze partners, want ze halen hun waarden en normen op de verkeerde plek.]
"Wetenschappers dienen de rol van religie in gevallen van eerwraak te onderzoeken. De correcte informatie over het geloof, bijvoorbeeld dat de Islam eerwraak niet toestaat, moet in de publiciteit gebracht worden. Deze informatie moeten imams doorgeven."(15)
[Dit is de enige aanbeveling waarin religie nadrukkelijk genoemd wordt, terwijl daar zoals gezegd de oorzaak ligt van alle beschreven ellende. Ik vind het gneoemde onderzoek prima. Maar wat is ' de correcte informatie over het geloof'? Alsof religie is wat in de koran staat. Natuurlijk niet. Alsof er niet altijd allerlei interpretaties zijn van een tekst als de koran. Religie is niet alleen een tekst, het is een verzameling van waarden en normen die leidt tot sociale verhoudingen die dogmatisch en conservatief en vrouwvijandig en seksvijandig zijn.]
In de algemene conclusies:
"Vele aspecten rond eerwraak blijven in dit verslag, door de aard van een ‘quickscan’, nog onderbelicht. Zo komt eergerelateerd geweld niet alleen voor in culturen waarin de Islam de belangrijkste religie is, maar ook onder Hindoestanen en Christenen. Zo is onder Hindoestaanse meisjes het aantal zelfmoordpogingen en zelfmoorden hoger dan onder leeftijdgenoten. De indruk bestaat dat er hier een relatie is met eergerelateerde kwesties."(18)
[Uiteraard, want ook dat zijn religies met bijzonder conservatieve sociale opvattingen.]