Margaret Mead Japan China Religie en seks Moral panics Seks en robots De seksuele ontwikkeling van jongeren Seksualisering Leeftijdverschillen Geweld en misbruik Consent Sexting Sex trafficking Prostitutie PornografieVolgt binnenkort.
Gail HAWKESUitleg over haar benadering.
"Sex, like death, was primarily a biological fact. As such, neither was considered to yield much understanding of the ties that bind the individual to the social."(1)
"There was less recognition of an ideological dimension of sexual desire and pleasure that operated at a less conscious level and that linked sensual experience to social order." [mijn nadruk] (2)
Dat is wat dit boek wil aanpakken. Volgt een overzicht van de inhoud.
Beschrijving van veranderingen wat betreft seks in relatie tot de publieke en de private sfeer. Elias wordt genoemd.
"In late modernity the normative division between sex in private and in public has been eroded and even eradicated in some contexts. Instead, it has been replaced with intersecting yet distinct spheres that fragment both social meaning and normative judgement. Three examples from the sexual landscape will illustrate this claim: advertising sex, entertainment sex and unauthorized sex."(9)
"Advertising sex has created a new context for the consumption of erotic imagery in public, beyond the censure both of political correctness and of more traditional objections to 'public sex'."(10)
"I make no value statement about wether or not these images should appear in the public space. The issue is to understand what is being conveyed by their present and content."(11)
Want ook al is de vorm van de advertenties nieuw, de inhoud is dat meestal niet. Die is nog steeds gebaseerd op heteronormatieve uitgangspunten die niet genderneutraal zijn, zoals de sfeer van de op mannen gerichte pornografie. Dat is zelfs zo waar gesuggereerd wordt dat het voor vrouwen ook oké is om plezier te beleven aan seks.
"In popular entertainment, especially on television, sex is presented as disengaged from relationships and even emotion. In this 'free-floating' mode of expression, sex has become a commodity to be sold and consumed as a marker of self-expression.(...) Both advertising and entertainment sex suggest that the 'coupling' of sex and morality has been dissolved in the public space." [mijn nadruk] (16-17)
Maar dat lijkt maar zo, want er worden door overheden en instanties nog steeds - vaak totaal irrationele - regels gesteld voor wat getoond mag worden en wat niet. Vele voorbeelden van censuur volgen op p. 18-20.
"Wholesome sex, it appears, has very narrow parameters. It certainly does not include masturbation, especially when it is suggested that women pleasure themselves in this way.(...) Similarly, with oral sex it is usually inferred that women are the givers, not the takers." [mijn nadruk] (19)
Hierna volgt het historische deel.
Plezier was een centraal element in die Griekse cultuur. Het werd als de basis gezien van gezondheid. Maar moraal en ethiek en zelfdiscipline speelden hier een grote rol bij. Bespreking van Plato's Symposium en Phaedrus.
"The socially sanctioned love between boys and men is perhaps the most striking difference between this distant epoch and our own. In classical Greece, civil or moral laws did not see intergenerational sex as criminally abusive. Instead, the practice of loving boys was the means by which balanced citizens were made."(31)
En de correcte mannelijkheid was daarbij belangrijk. Vrouwen hadden een heel andere rol die hier wordt uitgewerkt.
[Het is het bekende verhaal. Ik loop er alleen maar doorheen. ]
Seks wordt aan zonde gekoppeld en aan voortplanting. De ziel wordt belangrijker gevonden dan het lichaam. Verlangens komen voort uit dat lichaam. Dat moest bestreden worden. Vandaar de nadruk op kuisheid, maagdelijkheid, en zo meer. Het huwelijk moest dat allemaal kanaliseren.
"The philosophical and practical underpinning of the rejection of the body was powerfully supported in the doctrines of Stoicism and Gnosticism."(44)
Bespreking van verschillende kerkvaders, met name Augustinus.
[Ook dit is het bekende verhaal. ]
Over de biecht als controlemiddel in samenhang met de kerkelijke regels, vooral gericht op het tegengaan van plezier beleven aan seks.
[Ik kan me niet voorstellen dat mensen zich zo maar aan al die regels hielden. Hadden ze niet zoiets van 'Waar bemoeien ze zich mee?' En logen ze dan nooit tijdens het biechten?]
Het leverde wel kennis van het menselijk lichaam op: het regelen van 'dit mag wel, dit mag niet' dwong de regelneven om alles precies te benoemen.
"But a further contribution was made in this proces. For, in identifying certain acts as more or less sinful, there was created a ranking of sexual acts and pleasures that outlawed all but limited heterosexual coitus. " [mijn nadruk] (68)
Maar er waren ook andere bewegingen. Vanaf de elfde eeuw de hoofse liefde bij de adel en de ontwikkeling van medische kennis bijvoorbeeld.
[Dit boek lijkt erg op een inleiding in geschiedenis voor middelbare scholieren, zij het dan met een accent op seks en plezier. Het biedt niet veel nieuws voor wie een beetje op de hoogte is.]
Het gaat dan over de periode 1450 tot 1650, de periode van Renaissance en Reformatie en Humanisme. Het gezag van de kerk werd aangepakt, ook op het vlak van seksualiteit.
"The model for 'Renaissance man' took active delight in beauty and sensual pleasure across a wide range of experiences. This included but did not necessarily make a special case for sexual pleasures." [mijn nadruk] (88)
Maar door de Reformatie was er sprake van een mix van opvattingen op dat vlak.
"However, the new faith had a more positive view of the desire and pleasure experienced in the act of procreation. Luther taught that through sexual intercourse man became one with God. Marriage offered the possibility of a 'little paradise', a 'kind of heaven on earth'. Enjoyable sex was not sinful, but a way of celebrating the creation of God. Despite the approval of sexual love between man and woman, Protestant teaching enhanced and encouraged the superiority of the husband over his wife." [mijn nadruk] (97)
Maar veel beperkingen bleven:
"Sex could not be too frequent; excessive nudity should be avoided, couples should adopt only one position, with the woman below, the man on top. Ejaculation outside the vagina was sinful and any other expression of desire or source of pleasure was morally intolerable."(97)
[Niet zo'n geweldige vooruitgang dus.]
Dat is dan de 17e tot de 19e eeuw, volgens de auteur.
"The key features of this historial and social process are industrialization, urbanization, secularization, and increasingly complex specialization in social roles and social functions. The driving force behind these rapid developments was the emergence of capitalism. The replacement of the feudal with the capitalist epoch involved changes that encompassed political, social, economic and ideological aspects of life." [mijn nadruk] (107)
"All these features of modernity provided new grounds for concerns about, as well as definitions and scrutiny of, sexual behaviour." [mijn nadruk] (111)
[Wie maakten zich waarom zorgen? Wie wilden het seksuele gedrag van wie onder controle krijgen? Daar gaat het om. Niet vergeten dat we hier een klassenmaatsschappij hadden, met rijke machthebbers en een arme uitgebuite massa.]
De Verlichting leidde maar een beetje tot meer openheid op het vlak van seks en plezier. Er was door de medici wat meer informatie over seks. Er was iets meer tolerantie voor seks buiten het huwelijk. Er was in toenemende mate erotisch materiaal. En dat is het dan wel. En het betrof natuurlijk vooral de gegoede hogere stand die de 'lagere klasse' ook op dit punt wist te misbruiken.
"Evidence from the court reports of adultery and other sexual crimes illustrates the licence with which aristocratic men and women availed themselves of the bodies of the 'masses' by virtue of their rank and status."(114)
En zoals bekend begon de medische stand zich met iedereens seksleven te bemoeien.Met alle negatieve gevolgen van dien met name voor vrouwen. Ook in de veroordeling van masturbatie speelden ze een bedenkelijke rol.
"Women were reduced to their reproductive capacity, their sexual desires silenced in a medical discourse that pathologized any active or explicitly female experiences of pleasure. In relation to all of these aspects, the social significance of sexual behaviour increased while the boundaries of acceptable sexual expression narrowed."(120)
Vanaf p. 128-138 een uitgebreid verhaal over de opkomende seksuologie.
[Dit betreft de 20ste eeuw. ]
"The systematic focus on the negative consequences of desire and pleasure had distorted the experience of sex to such en extent that sexual ignorance and fear were endemic. It was ironic in an epoch that held the script of nature to be sacred that 'what came naturally' was the cause of so much misery." [mijn nadruk] (144)
[Precies. Helaas wordt Freud weer van stal gehaald.]
Seksuele voorlichting werd steeds belangrijker gevonden gezien de onwetendheid die ontstaan was. De seksualiteit van vrouwen kreeg aandacht. Het huwelijk werd minder belangrijk gevonden vanaf de zestiger jaren. De pil had invloed. Abortus en homoseksualiteit werden gedecriminaliseerd. Maar de bevrijding van de seksualiteit was desondanks beperkter dan het leek. Mannelijke hegemonie bleef overeind bijvoorbeeld. De rol van medici bleef normatief en bedenkelijk. Er was met andere woorden geen lineaire vooruitgang van repressie naar bevrijding.
[Het is natuurlijk onmogelijk om de ontwikkelingen van een hele eeuw in een hoofdstuk van ongeveer 30 bladzijden te proppen. Er waren altijd conservatieve krachten die seksuele bevrijding bestreden en dat is nog zo. Morele paniek over seksuele zaken bij dominante maatschappelijke groepen, sensatiebeluste media, wettelijke beperkingen gebaseerd op vooroordelen, en noem maar op, spelen eedn enorme rol. Het feit dat de dubbele standaard en de rolverdeling man-vrouw nog steeds niet veranderd is zegt alles. En dat in een land als de VS zelfs seksuele voorlichting tegengehouden wordt ook.]
[Dit hoofdstuk vat voornamelijk samen en reflecteert weinig. En dat de auteur zich zo graag baseert op Foucault maakt die reflectie alleen maar abstract en nietszeggend.]