Algemeen Jacques Ellul Günther Anders Lewis Mumford Herbert Marcuse Andrew Feenberg Wiebe Bijker Algemeen Luddieten Wapentuig als voorbeeld Transport Radio en televisie Internet Artificiële intelligentie Algemeen Hypermedia en hypertext Informatieovervloed Privacy Spionage, inlichtingendiensten Cyberoorlog Hackers Algemeen Het schrift Boeken en tijdschriftenHammond is een van die mensen die op een heldere manier over de betekenis van computers en Internet kunnen schrijven voor een grote groep. Hij doet dat al sinds 1982. Hij houdt ook veel lezingen en is consultant.
Hij heeft een tamelijk realistisch perspectief op de ontwikkelingen in de informatietechnologie en voelt de mogelijkheden voor de toekomst goed aan. Het is alleen nog veel sneller gegaan dan hij ooit gedacht had.
Het meeste van wat hij beschrijft is op dit moment zo vanzelfsprekend dat er ook niet zo veel waarde meer ligt in die beschrijvingen, het geeft mij geen nieuwe inzichten, het gaat voor het grootste deel om al aanvaarde zaken. Bovendien is 1996 al weer lang geleden. De ontwikkelingen wat betreft Internet - met name de commercialisering ervan, maar ook de breedbandrevolutie en het sociale gebruik van Internet van het moment - hebben de hele situatie veranderd. Diepgaande analyses hoef je van Hammond nu ook weer niet te verwachten. Dat is natuurlijk het probleem met mensen die moeilijke onderwerpen weten te populariseren: omdat de diepgang ontbreekt heeft het geschrevene weinig 'eeuwigheidswaarde'.
Ray HAMMONDDit boek ziet Hammond als een vervolg op The On-Line Handbook van 1984: is wat hij toen voorspelde uitgekomen? welke nuanceringen moet hij aanbrengen? en dergelijke. De strekking is dat hij het allemaal redelijk goed ingeschat heeft.
[Ik beperk me tot het nader uitwerken van Hoofdstuk 7 (The Information Economy). De bijbehorende website met de links bestaat overigens niet meer. En dat is eigenlijk belachelijk. Het moet toch niet moeilijk zijn om zelfs voor een boek van 1996 een reeks informatieve pagina's in stand te houden, anders moet je het niet zo construeren dat het boek afhankelijk is van zo'n website.]
Het hoofdstuk gaat over de vraag in hoeverre boeken op Internet toegankelijk gemaakt kunnen / moeten worden. Als de hardware in orde is (goede beeldschermen, met een goede rustige manier om de teksten te presenteren), wat zijn dan de voordelen? Hammond vindt bv. correcties, aanvullingen en lijsten met links nuttig zodat een website hier een 'companion' is bij een boek. Hij vindt tegelijkertijd dat lineair geconstrueerde teksten (fictie en non-fictie ook wel) beter op papier kunnen staan.
[Het is duidelijk dat hij er niet zo echt in gelooft. Veel van de argumenten die hij op p.110 geeft zijn van die argumenten waarmee je je zelf in de vingers snijdt omdat de tijd je inhaalt.]
"Readers don know what they know until they are jogged to produce the ideas through the most personal of all forms of communication, reading a book."(111)
[Om maar even duidelijk te maken hoe hij uit zijn nek kan kletsen. Wel positief is volgens Hammond dat het in een digitale omgeving als Internet mogelijk is direct te reageren op een tekst on line; feedback van de lezers wordt gemakkelijk. De ervaring met Internet heeft inmiddels echter geleerd dat daar ook de nodige nadelen aan vast zitten. Je moet er toch niet aan denken - zou je vandaag de dag zeggen - dat Jan en Alleman zonder enig verstand van zaken op je digitale boek gaat reageren. Brrr.]
Peter James ziet dat naar mijn smaak veel beter (citaat op p.107/108):
"Where the electronic novel really scores is in the features that elevate it beyond the limitations of a traditional printed book: At the click of a key it will go into Large Print format, a boon for the poorly-sighted and for tired eyes. Ultimately the reader, not the publisher, will select the font and size with which he or she is comfortable reading. And with the book of the future, if you are lying on the beach feeling too lazy to read, at the click of a button it will read itself aloud to you.
Electronic books are smart. They can remember where you got to, so no more dog-earing, or loosing bookmarks. They have all the search and find facilities of a word processor - enter a word or a phrase and you will find the passage instantly, and should you want to make notes in the margin, you can do so."
[Precies. En juist dat zie je allemaal terug in de recente ontwikkeling van allerlei e-readers.]
Een ander onderwerp hier is de mogelijkheid van diefstal door digitaal kopiëren van boeken die op het web gezet worden. De vraag is dus hoe je als schrijver (of anderszins) nog van je werk kunt leven als anderen het zo kunnen kopiëren en verspreiden, zonder dat jij daar ooit een cent voor te zien krijgt.
[Dit is een wezenlijke vraag, maar er komt niet een echt antwoord op. In de eerste plaats is dat probleem niet nieuw, want men kon altijd al een papieren versie kopiëren met een scanner of een kopieerapparaat en die kopie eventeel verspreiden. Maar het is wel zo dat de digitale kopie veel gemakkelijker gemaakt en verspreid kan worden. Ok, hoe los je dat probleem dan op? Een eenmalige betaling te voren is voor veel beginners immers niet weggelegd.]
[Daar komt bij dat publicisten zelf vaak Internet opzoeken wanneer uitgevers niet commercieel in hun werk geïnteresseerd zijn. Waarom dat nu ineens 'vanity publishing' moet heten begrijp ik niet. Uitgevers hebben immers heel wat meer criteria voor hun keuze van te publiceren boeken dan de kwaliteit van een werk. De auteurs die hun werk op Internet plaatsen verdienen daar vaak geen cent mee, maar ze kunnen op die manier wel aandacht vragen voor werk en daardoor indirect gaan verdienen. Maar hoe moet het dan wel? Ik zie hier dan niets over shareware, open source, etc. etc. Jammer.]
Het probleem van de mogelijke kopie krijgt wel meer aandacht. Goedkope edities gaan kopiëren vaak tegen (het loont de moeite niet meer om dat zelf te doen). Veelal gaat het om privékopiën, voor eigen gebruik dus (maar als ik een kopie voor eigen gebruik maak van een boek dat een ander of de mediatheek heeft, dan is dat niet hetzelfde).
Piraterij met het oog op commercieel gewin is pas echt broodroof en daar is iedereen dus tegen. Wereldwijd worden de copyright-wetten aangescherpt onder de invloed van film, muziek- en andere producenten van werk, zo vergaand zelfs dat je zelfs voor je zelf geen kopie meer mag maken - het hele idee 'fair use' wordt dan niet als leidraad gehanteerd. Hammond noemt het Draconische maatregelen. Zijn standpunt is dat de huidige wetgeving voldoende in staat is om de piraterij te bestrijden en 'fair use' als criterium valt goed te hanteren.
[Dat valt me van hem mee. Hij geeft zelf indicaties van hoe je ook bepaalde regels kunt stellen als je een werk ter beschikking stelt via Internet. Maar daar is door anderen inmiddels al lang veel beter over nagedacht.}