>>>  Laatst gewijzigd: 2 december 2020   >>>  Naar www.emo-level-8.nl  
Ik

Notities bij boeken

Start Filosofie Kennis Normatieve rationaliteit Waarden in de praktijk Mens en samenleving Techniek

Notities

Incididunt nisi non nisi incididunt velit cillum magna commodo proident officia enim.

Jones 'The life and work of Sigmund Freud Vol 02 - Years of maturity, 1901-1919' Ernest JONES
The life and work of Sigmund Freud Vol 02 - Years of maturity, 1901-1919
New York: Basic Books, 1953, 428 blzn.; ISBN: 46 5040 152

Een uitgebreide samenvatting van de periode uit deel een (tot 1900) op p.4-6. Met de start in 1903 van de Wiener Psychoanalytische Gesellschaft, in 1908 uitlopend op de Wiener Psychoanalytische Vereinigung, is ook de start van de psychoanalyse als een beroepsgroep en de start van de organisatie van de psychoanalyse in een beweging.

[Hier kun je ook zien hoe vooringenomen Jones is. Hij is stekelig naar Stekel en akelig naar Adler, zogezegd. Net als Freud zelf.]

Over de Dora-casus:

"This fascinating application of dream analysis to the elucidation of an obscure case of hysteria was again a by-product of The Interpretation of Dreams. But his colleagues could not forgive the publication of such intimate details of a patient without her permission, and still more the imputing to a young girl tendencies towards revolting sexual perversions."(12-13)

[Zou dat het enige zijn geweest? Ik heb de casus gelezen. Ik vermoed dat ze net als ik even geschokt waren door het gebrek aan objectiviteit in de interpretaties die aan dat meisje werden opgelegd. Als er een casus is die laat zien hoe Freud vanuit zijn eigen schema's van alles 'hineininterpretiert' in wat hij hoort en ziet bij een patiënt dan is het deze wel. Hij heeft totaal geen respect. Dat hij er een publicatie van maakt zonder toestemming te vragen is niet meer dan een bevestiging van dat gebrek aan respect.]

Internationale erkenning was er vanaf 1906 (bv. door Havelock Ellis die door de jaren heen steeds negatiever werd over Freuds werk p.27-28) en de kring van bewonderaars en volgers groeide in die periode ook. De correspondentie Freud - Jung duurde zeven jaar vanaf 1906. Er kwamen congressen, tijdschriften, vertalingen, collecties, gastcolleges in de VS (1909), en zo verder.

In 1907 verhuist hij binnen het pand waar hij woonde.

"In the general clearance he took the opportunity, for the second time in his life, to destroy a mass of documents and letters, greatly to our loss."(51)

Van 1910 tot 1914 ontwikkelde zich de International Psychoanalytical Association (IPA) met afdelingen in allerlei landen. Maar het zijn ook de jaren van de breuk met Adler (1911), Stekel (1911) en Jung (1913-1914) etc.

[Let op de formulering hier: "Freud was forced to separate from him [Stekel] also".(90) Och gossie: hij kon niet anders, het lag niet aan hem.]

Oppositie

"The intense wave of hostility that greeted Freud's work in the years before the First World War now seems very remote, but those who experienced it cannot easily forget it. (...)
In those days Freud and his followers were regarded not only as sexual perverts but as either obsessional or paranoic psychopaths as well, and the combination was felt to be a real danger to the community. Freud's theories were interpreted as direct incitements to surrendering all restraint, to reverting to a state of primitive license and savagery. No less than civilization was at stake. As happens in such circumstances, the panic aroused led in itself to the loss of that very restraint the opponents believed they were defending. All ideas of good manners, of tolerance and even a sense of decency - let alone any thought of objective discussion or investigation - simply went by the board."(108-109)

[Blijkbaar heeft Jones nooit Freuds reacties op Adler, Stekel, Jung etc, gehoord of gelezen die precies vol zitten met die laatste elementen: op de man of vrouw spelen door te psychologiseren, geen tolerantie, geen objectieve discussie. De pot verwijt de ketel. De psychoanalyse roept dat psychologiseren en op de man of vrouw spelen zelf op. Maar ik denk eigenlijk dat het in jaren van 1880-1930 een algemene manier was om met kritiek om te gaan. Mensen werden zonder genade doodgezwegen of verketterd. Misschien is dat trouwens nog steeds zo. Je zou zeggen dat de academische wereld in staat zou zijn tot tolerantie en rationele discussie, maar dat blijkt nergens uit.]

Freud werd doodgezwegen tot 1905, toen de Drei Abhandlungen zur Sexualtheorie en de Dora-casus gepubliceerd werden. Met ingang daarvan werd de kritiek openlijk geuit, en zeker tot 1914 was er enorm veel verzet tegen de psychoanalyse in medische en psychologische en andere kringen (Spielmeyer, Gustav Aschaffenburg, Ostwald Bumke, Boris Sidis, Joseph Collins, Allen Starr, Weygandt, Embden, Ernst Trömmer, Max Nonne, Boettiger, Alfred Saenger, Hoche, Friedländer, Robert Sommer, Oscar Vogt, Karl Kraus)

.

"So far nearly all the 'criticism' we have noted could be reduced to two dicta, constantly reiterated in the most ex cathedra fashion: Freud's interpretations were arbitrary and artificial, and his conclusions, being repulsive, must be untrue."(119)

Maar er waren ook serieuzer critici die Freud's psychoanalyse echt weergaven en bekritiseerden. Voorbeelden: J.H. Schultz (1909), Isserlin, Arthur Kronfeld, Kuno Mittenzwey.

"Freud himself was well out of this hurly-burley and wasted little thought on it. The only reply he ever deigned to make to the flood of criticism was the same as Darwin's: he merely published more evidence in support of his theories."(120-121)

[Merkwaardig. Hij werd zelf lang doodgezwegen en vond dat heel vervelend, hij had liever openlijke kritiek zegt Jones. Maar nu doet hij zelf hetzelfde met zijn critici: ze doodzwijgen, negeren, etc. En wat de laatste zin betreft: de kritiek wijst er juist op dat er nauwelijks sprake is van 'bewijs' dat zijn theorieën onderbouwt - nog meer slechte interpretaties op basis van foute aannames maken het niet overtuigender.]

Verdeeldheid

"There has been at times a propensity to link differences of opinion and interpretation with personal reactions to Freud himself. Then we are told that such and such a person left Freud and his circle not simply because of a difference of opinion but because of Freud's tyrannical personality and his dogmatic insistence on each of his followers accepting precisely the same view as himself. That such accusations are ridiculously untrue is demonstrable from his correspondence, his writings, and above all from the memories of those who worked with him.(...)
Those of us who, like myself, remained close to Freud while openly disagreeing with many of his conclusions have been described as timid and docile people who have submitted to the authority of the great Father. It is, however, possible that they should be better described as men who had come to terms with their childhood complexes and so could work in harmony with both an older and a younger generation, whereas the dissidents may include those who still feel obliged to perpetuate the rebelliousness of childhood and to keep searching for figures to rebel against."(127-128)

[Dat niveau dus. Er is veel bewijs in brieven en zo verder van Freuds dogmatisme en intolerantie. Zie Roazen. En ik denk niet dat bijvoorbeeld Jones het op fundamentele punten oneens was met Freud - geef me maar een lijstje van afwijkende standpunten zou ik zeggen. En verder: niet opstandig zijn is dus volwassen en opstandig zijn niet? Je aanpassen is volwassen en je niet kunnen aanpassen niet? Wat een simplisme.]

"What Adler had to offer was so superficial and indeed banal that it could seldom make any appeal to serious investigators."(137)

[Yeah, right ... Ik denk dat Adler maatschappelijk heel wat meer betekend heeft dan Freud. Freud en de psychoanalyse zijn slechts van belang voor een heel kleine rijke maatschappelijke groep. Over Jung wat minder negatieve opmerkingen hier, maar wel in dezelfde sfeer.]

Vanaf 1914

"In his judgement of political events Freud was neither more nor less perspicacious than another man. He followed them, but had no special interest in them unless they impinged on the progress of his own work. 1914 was the first time they did so."(168)

Werken uit de periode

Deze worden besproken vanaf p.207, onderscheiden in bijdragen aan de techniek, aan de klinische praktijk, met een apart hoofdstuk 11 over zes grote cases.

[Ik doe niets met Jones' weergave van de theorieën van Freud. Die zijn toch volkomen kritiekloos.]

"It was Freud's custom to destroy both his manuscript and the notes on which it was based, of any paper he published. By some odd chance, however, the day-to-day notes of this case [The Ratman], written every evening, were preserved, at least those for the best part of the first four months of the treatment, and James Strachey has edited and published a translation of them in conjunction with the case history itself."(230)

[Moeten we dit nu gewoon voor waar aannemen? En sommige notities bleven heel toevallig buiten die destructiedrift van Freud? Of omvat de Archive dat soort notities toch stiekem?]

[Ik lees op p242 dat men van plan is om de 'Minutes of the Vienna Society' - dus alle bijdragen aan die avonden van Freud en anderen - te publiceren. Dat is inmiddels gepubliceerd als 'Protokolle der Wiener Psychoanalytischen Vereinigung' en in vertaling. Interessant kijkje in de keuken, als er niet te veel censuur heeft plaatsgevonden.]

"Freud published six lengthy case histories, all in the years at present under consideration. No complete account of an analyzed case can be published; it would occupy many volumes and would be quite unreadable. But these six essays of Freud's far excel, both in presentation and in original content, anything any other analyst has attempted. They are in the first rank of the classics of psychoanalytical literature."(255)

[Jones is echt een dweper. Welke andere analiticus heeft er dan casussen gepubliceerd met wie hij vergelijkt? Dat gebeurt nauwelijks, lees ik bij Roazen, vanwege de geheimzinnigheid onder de beroepsgroep, zogenaamd om de privacy van mensen te respecteren. En waarom zijn die van Freud beter?
Maar dat niet alleen. Het is gewoonweg leugenachtig dat het onmogelijk is een casus volledig te publiceren. Neem het op, desnoods ook op video, bewaar alle gesprekken, alle notities, en publiceer de hele handel. Moet je je voorstellen wat een geweldige inzichten, kritieken, en zo verder dat zou kunnen opleveren. En als ze digitaal zouden zijn zouden we er nu gemakkelijk in kunnen zoeken op trefwoorden, typisch taalgebruik, en zo meer. Juist als we dit soort complete casussen zouden hebben zouden we eindelijk eens wetenschap kunnen gaan bedrijven met die psychoanalyse. Ja, dan is het ook mogelijk om te bekritiseren, Jones ... En dat mag natuurlijk niet.]

Dora

[Raar verhaal over de publicatie ervan. Blijkbaar was Freud zich heel goed bewust van de 'indiscreetheid' van het publiceren van de casus, maar ging hij er uiteindelijk toch mee door. De publicatie werd wel verschillende keren uitgesteld.]

"Dora was a disagreeable creature who consistently put revenge before love; it was the same motive that led her to break off the treatment prematurely, and to retain various hysterical symptoms, both bodily and mental."(256)

[Niet te geloven, dat oordeel, en natuurlijk helemaal in lijn met wat Freud er van vond. Over 'revenge before love' gesproken ... Moet je je voorstellen, een jonge meid wordt op alle mogelijke manieren klem gezet door die twee echtparen, maar ze mag niet boos worden en van zich af gaan bijten? Freud gebruikte de casus als illustratie van hoe de analyse van dromen inzichten geeft in het onbewuste, in Dora's geval stelde hij vast dat Dora seksuele belangstelling had voor haar vader, voor de heer K en voor de vrouw van de heer K., zonder dat ze dat wist. Nee, dat had ze vast allemaal verdrongen.
Jones is vol lof voor de publicatie. Maar hoeveel zou Freud gecensureerd hebben, gladgestreken hebben, naar zichzelf toe gedraaid hebben? Het is geen complete casus, zegt Jones zelf. Wat voor selecties maakte Freud dan uit zijn materiaal? Wat liet hij weg en wat niet en waarom? We weten daar niets van. Dus: hoe betrouwbaar en controleerbaar is alles wat Freud in dat geschrift beschrijft en beweert? Maar geen woord van kritiek van Jones ...]

Kleine Hans

Hans' vader analyseerde hem, Freud zelf had slechts een interview met de jongen.

[En toch schreef hij er vele pagina's over vol. Jones is weer enorm aan het idealiseren hier.]

Nav Schreber's autobiografie over paranoia

[Dus over iemand die hij niet eens gezien had ... Ook interessant zijn de tussen-neus-en-lippen-opmerkingen van Jones dat deze casussen de aanleiding waren voor de onenigheden en scheidingen tussen Freud en Jung, Ferenczi, Rank. Nou, het lijkt me niet moeilijk om het niet met Freuds interpreaties van zijn patiënten eens te zijn.]

Tot slot

[De rest van dit deel zit weer vol met lofzangen op die geniale mijnheer Freud. Zoals gezegd doe ik niets met Jones' weergaven van Freuds theorie. Maar ik doe ook maar niets met zijn verhalen over Freuds persoonlijkheid - Freud was zo aardig voor iedereen, de voorkomendheid zelve. Het zal wel, ja, vandaar die opmerkingen over mensen die kritiek op hem hadden steeds, vandaar zijn indiscreties over zijn patiënten, vandaar zijn o zo vriendelijke gemanipuleer van mensen die op zijn divan kwamen te liggen.]