Oudheid en Middeleeuwen 1501-1600 1601-1700 1701-1800 1801-1900 1901-2000 2001-nu Filosofisch Sociaal en Cultureel Politiek en Economisch Technisch Stalinisme Maoïsme Neoliberalisme Socialisme Neomarxisme en Kritische theorie Complottheorieën Irrationaliteit Irrationaliteit (Bijgeloof en religie) Leugens, desinformatie, propaganda KlokkenluidersIncididunt nisi non nisi incididunt velit cillum magna commodo proident officia enim.
Diana SCHUMACHER[Een Schumacher Briefing, geschreven door de schoondochter van Ernst Friederich Schumacher, de auteur van Small is Beautiful. Het boek van E.F. Schumacher werd een inspiratiebron voor allerlei organisaties en bewegingen voor duurzame, kleinschalige ontwikkeling in het Westen en in ontwikkelingslanden. Dit boekje van Diana Schumacher beschrijft heel realistisch de stand van zaken anno 2010 bij dit soort initiatieven die het denken van Schumacher in de praktijk brengen.]
Een korte biografie van deze 'outsider' (1911-1977) die in een intellectueel milieu geboren werd in Duitsland (Bonn; zijn vader was de eerste hoogleraar in de economie aan de Universiteit van Berlijn!), aan Oxford studeerde in Engeland en al als 23-jarige verbonden was aan de Columbia University in de Verenigde Staten. Zijn opvattingen werden lang genegeerd en weggelachen. Maar met zijn boekje Small is Beautiful van 1973 vond hij aansluiting bij die mensen die kritiek hadden op de kapitalistische samenleving en zochten naar alternatieve manieren om te leven.
"As an economist he was derided by his peers for pointing out the fallacy of continous growth in a finite world dependent on limited fossil fuel resources, but at the same time he became a champion of the poor, the marginalised and those who felt misgivings over the shallowness of contemporary values. This made him a cult figure of the hippie movement in the late 1960s and early 1970s, with over 5,000 students attending some of the lectures he gave in California on his last visit to the United States in 1977."(11)
Invloeden van Leopold Kohr (wat betreft de invloed van schaal), Fritjof Schuon (wat betreft religies; hij las enorm veel over religies en koos voor het christelijk geloof).
"Finally, to the astonishment of Schumacher's Marxist, Buddhist and Christian friends alike, he was received into the Roman Catholic Church in 1971, six years before he died. It was a formal renouncement of his previously cherished views of the supremacy of the intellect and reason over the Christian virtues of compassion, forgiveness, unconditional love, the acknowledgement of a Divine Creator, and the integrity of all creation)."(13)
[Jammer. Er is geen tegenstelling tussen ratio en liefde, medeleven, etc. Solidariteit met mensen is het meest 'logische', meest rationele dat je kunt voelen en in je handelen kunt opnemen. We hebben geen religie nodig om goed te handelen, we hebben geen god of schepper nodig om de natuur en het leven te respecteren. Het zijn zinloze dwaalwegen die allerlei problemen veroorzaken tussen mensen. Ook spiritualiteit heeft voor mij niets met religie te maken.]
"Schumacher's simple yet provocative style of communication inspired many people to question the future and the values of the market-led consumerist society, and to make radical changes in their own lifestyles."(16-17)
Voor Schumacher was het onderwijs een centrale bron in alle ontwikkeling, maar dan wel een onderwijs waarin plaats was voor het nadenken over fundamentele uitgangspunten en waarden. Hij voelde wat dat betreft veel bewondering voor Gandhi en Illich.
"He believed that the core purpose of education is the transmission of ideas of value: "ideas which people think and feel, much transcend mere facts and statistics". Education, therefore, must be people-centred, always with a spiritual and higher dimension in view."(20)
[Dat laatste hoeft dus niet te betekenen dat je grijpt naar religie, vind ik.]
Na Schumachers dood in 1977 werd The Schumacher Society opgericht als een ontmoetingsplaats voor iedereen die zich door zijn ideeën liet inspireren. De focus ervan lag vooral ook op onderwijs. Het al bestaande tijdschrift Resurgence en waarvoor Schumacher veel schreef bleef sterk verbonden met de Schumacher Society. Daarnaast werden jaarlijks de Bristol Schumacher Lectures georganiseerd en ontstond het Schumacher College waar men cursussen kan volgen. Samenwerking met allerlei andere organisaties in de wereld groeide (wel aangeduid als de Schumacher Circle). Een van de vele initiatieven is Green Books, een uitgeverij op het terrein van milieu en zo verder, maar hier worden er nog veel meer beschreven.
Vat nog eens Schumachers ideeën samen over ontwikkelingshulp, de duale economie, het belang van werkgelegenheid, 'intermediate technology', 'community livelihoods' als centraal idee. Die leidden tot het ontstaan van de Intermediate Technology Development Group (ITDG), nu Practical Action geheten.
"By demonstrating results, sharing knowledge and communicating with others, the culture of development through self-help and community empowerment expands. Practical Action's organisation and its co-workers continue to be inspired by the shared belief that technical change drives wider changes in economic, social, cultural, and political life and not vice versa, and that all development must be people-centred."(40)
"The unintentional side-effects of the growth model of development, however, are not limited to climate change. As in Schumacher's time, the model continues to try to justify the 'trickle-down' theory - that the benefits of growth wil percolate naturally down to the poorer levels of society such that rich and poor alike will prosper. However, the figures for poor people's access to the most basic services in the developing world bear testament to decades of failure of this approach to tackle poverty at its roots. There are now 1.2 billion people without safe drinking water; three billion without access to safe sanitation; one billion urban slum dwellers without basic housing; and three billion still using wood or dung as their only energy source for heating and cooking. Given this failure, it is extraordinary disappointing to note the major donor agencies' continued inability to make any radical movement away from the 'trickle-down' approach."(40-41)
Een voorbeeld van een aanpak zoals Practical Action die voorstaat is de Jeevika Trust, die alleen werkzaam is in India. Daar werd de armoede door Nehroe in eerste instantie aangepakt via een centraal gestuurde industrialisatie (planeconomie) en niet door een decentrale aanpak in de lijn van Gandhi zoals Schumacher wilde. Hij richtte de met behulp van anderen de Appropriate Technology Development Association (ATDA) en de India Development Group (IDG) op, die later werden omgedoopt tot Schumacher Centre for Development (gericht op 'right livelihoods') en Javeeka Trust (heel actief in waterwinning, sanitaire voorzieningen, voeding, vrouwengroepen, 'fair trade', en microkredieten).
"Indeed, until quite recently, in the top circles of Indian government Schumacher's ideas were derided as being patronising and even utopian. Intoxicated with the material progress of the elite and the burgeoning middle class, by the attention of the global media and by the technological revolution (from science to information technology), the Indian government puts its energy into promoting global business and still has little time or cause to look backwards at the needs of the rural poor. (...)
Poverty is on the increase despite the growth in the central economy. India's central government, with its focus on global markets, is still unable to provide effective solutions to rural problems. Fortunately Schumacher's approach is at last being vindicated within the new development discourse - investing in renewable energy, water harvesting, small-scale farming, protecting the environment and creating more decentralised development models."(44-45)
Vat Schumachers opvattingen over 'land' en 'soil' samen. Die zijn bijvoorbeeld ook terug te zien in de organische, biodynamische landbouw. Over Lady Eve Balfour die in 1946 met een aantal mensen de UK Soil Association oprichtte waarvan Schumacher later de voorzitter werd. Deze organisatie verzette zich onder andere tegen de schaalvergroting, het gebruik van pesticiden en hormonen in landbouw en veeteelt. Ook de Transition Towns Movement, in 2004 gestart door Rob Hopkins, wordt besproken. Die beweging sluit aan bij de permacultuur en is inmiddels in vele landen actief.
"It is a current exemplar of Schumacher's thinking in practice, not only by supporting community agriculture and local sales of produce, but by building community resilience to future oil and food shortages in times of crisis. It is also a very practical means of reducing our carbon footprint and combatting global warming."(59)
Silvicultuur is ook een onderwerp: het planten van bomen tegen ontbossing, voor voedsel, etc. Een organisatie op dat terrein is Tree Aid.
"Schumacher was always indignant at attempts to convert Third World countries into abandoning their diversified traditional agricultural methods, and adopting the use of imported chemical fertilisers and pesticides in order to supply monoculture cash crops to the industrial world. Their subsequent history of debt, dependency, loss of biodiversity and soil fertility and the ensuing crop vulnerability is a testimony to how this message has so far failed."(61)
"Successive UK governments' overt support of the GM [= Genetic Modification - GdG] industry is well-known, despite mounting scientific evidence demonstrating that it is neither cost-efficient nor particularly productive, so the way ahead is not altogether promising."(65)
De oliecrisis van 1973 viel toevallig samen met de publicatie van Small is beautiful, waarin gewaarschuwd wordt tegen de afhankelijkheid van olieproducerende landen en gepleit wordt voor spaarzaam gebruik van energie en de (lokale) ontwikkeling van (liefst herwinbare) energiebronnen. Daartoe werd bijvoorbeeld het Centre for Alternative Technology (CAT) opgericht, waarvan de activiteiten verder beschreven worden.
"It has since become a thriving community whose mission is to develop and demonstrate all kinds of methods of self-reliance and sustainability.(...)
Although the expected catastrophic crisis appears to have been somewhat delayed, our industrial society is now definitely entering an era of enforced transition for completely different reasons, which range from the effects of global warming to the pressures of an exploding world population and widespread shortages of basic commodities. During what is likely to be a period of growing turbulance in all walks of life, the lessons learned at CAT will be increasingly relevant to Western society, as local self-reliance becomes more and more necessary."(68)
Schumachers opvattingen over economie als 'wetenschap' en het onderliggende materialisme.
"Many of our comtemporary thinkers, such as Hazel Henderson, James Robertson, Wolfgang Sachs, Amory Lovins, Bill McKibben and Molly Scott Cato, have since expanded on this theme."(78)
Met veel aandacht voor de meta-economie / informele economie / 'the love economy' en ook voor de vooronderstellingen van de economie in het algemeen.
"Yet the old narrow materialist view is deeply ingrained, despite all the evidence as to its malfunctioning and inherent limitations. One aspect has, however, dramatically changed: there is now a groundswell of media- and NGO-led public opinion which is challenging the current economic model."(78)
Hier verder een bespreking van twee initiatieven in lijn met dat alternatieve economische denken. In de eerste plaats is dat de New Economics Foundation (aangeduid als nef) die in 1986 werd opgericht als tegenhanger van het denken van de G7 / G20 topoverleggen.
The New Economics Foundation
"After 25 years, new systems and economic institutions are still needed: institutions founded on clear ethical principles and operating within the limits of envrionmental sustainability. In some respects nef has made significant headway, and other organisations have also taken up various aspects of its cause. Today nef also explores many related areas not directly addressed by Schumacher himself, such as banking reform, monetary reform, local currency initiatives and ethical procurement policies and guidelines, as well as the various well-being indicators."(80)
Verdere uitwerking van de initiatieven van de nef zoals:
"The recent global banking crises of 2007-2011 shows that banks have become unfit for purpose. Through decades of lax regulation, sector consolidation, lack of transparency and a focus on financial speculation, banks have moved a long way away from their roots as lenders and investors in communities."(87)
"A Centre for the Future Economy was set up in 2007 at nef's London office to develop a detailed vision of how a more moral economy could and should function in the future, and to build a positive alternative to the current economic system, based on the new economics that is now beginning to emerge around us."(88)
The E.F. Schumacher Society (USA)
Zusterorganisatie in de VS, in 1980 gesticht door Robert Swann en Susan Witt. Beschrijving van haar activiteiten.
Ook dat streefde Schumacher na. Tijdens zijn werk voor het UK National Coal Board was hij in de gelegenheid de ontwikkelingen van de westerse industriële wereld van dichtbij te bestuderen. Hij maakte zich grote zorgen over wat hij zag (steeds grotere conglomeraten; globalisering). Zijn gedachten over voorspellingen en over de opkomende nucleaire energie worden in dit stukje samengevat.
Zijn opvattingen werden natuurlijk niet begrepen door de 'captains of industry' die hij in allerlei overleggen tegen kwam. Maar wel door mensen die hoe dan ook al afstand genomen hadden van het kapitalisme: de hippies, de Groenen, de liberale intellectuelen aan de universiteiten, bepaalde mensen bij de NGO's.
"Three areas in particular had always been prominent in Schumacher's writings on work, but have not been followed up with any widespread effect. These were the humanisation of work; ownership and governance; and the encouragement and development of small-scale organisations and sustainable enterprises even within larger national or multinational structures."(101)
Meer uitleg over de humanisering van arbeid, eigendom (de Scott Bader Commonwealth wordt besproken), decentralisatie. De ervaringen bij Lucas Aerospace en andere bedrijven.
De conclusies uit het voorgaande. Gedragsverandering is nodig. Meer samenwerking tussen allerlei losse initiatieven is nodig.
"We must now abandon the long-cherished idols of acquisitiveness, unrestrained growth, power, economic globalisation and so forth, and replace them with the more permanent ideals of humility, frugality and responsibility for the wellbeing of future generations and of the environment. The necessary changes in human behaviour still include drastically reducing our expectations as consumers of the Earth's resources, and a willingness to place the needs of the poor and powerless alongside our own.
Even to begin this transformative process requires courage, optimism, vision, co-operation and the ability of each individual, organisation or institution to actively adopt the concept of sufficiency or 'enough'.(...)
Where the habit of 'enough' prevails, a culture of peace can begin to take root as a way of life, thus reducing the threat of violence and the need for wasteful and unecological investments in security and defence devices."(114)
"Schumacher's spiritual vision also included educating for a culture of non-violence, which implies instilling co-operation as opposed to competition."(116)
"As we take stock of our current situation, we see that most of the problems which Schumacher addressed are unfortunately still with us, and many of these have since been greatly exacerbated."(123)