>>>  Laatst gewijzigd: 27 november 2020   >>>  Naar www.emo-level-8.nl  
Ik

Notities bij boeken

Start Filosofie Kennis Normatieve rationaliteit Waarden in de praktijk Mens en samenleving Techniek

Notities

Incididunt nisi non nisi incididunt velit cillum magna commodo proident officia enim.

Voorkant Max Weber Verzameld Werk Deel 1 Max WEBER
Die 'Objektivität' sozialwissenschaftlicher und sozialpolitischer Erkenntnis (in: Gesammelte Aufsätze Zur Wissenschaftslehre, p.146-214)
Tübingen: J.C.B.Mohr/Siebeck, 1922; fotomechanische herdruk van de zesde druk van 1985 als UTB-Taschenbuch in 1988

De scheiding tussen wat is en wat zou moeten (tussen 'Sein' en 'Sollen' zoals de Duitsers zeggen) was vanaf het begin een probleem voor de redactie van dit tijdschrift die naast Weber bestond uit Werner Sombart en Edgar Jaffé. Uit een constateerbare en daarom feitelijke maatschappelijke ontwikkeling kun je niet afleiden hoe mensen zouden moeten leven.

"Het kan nooit de taak van een ervaringswetenschap zijn bindende nor-men en idealen op te sporen om daaruit voor de praktijk recepten af te leiden."(149)

Er is wel wetenschappelijke kritiek mogelijk op idealen en waardeoordelen, maar die blijft beperkt tot het volgende. In de praktijk wordt een doel voorgesteld en uit de analyse van de middelen die er bestaan binnen de gegeven omstandigheden om dat doel te bereiken kan blijken dat het doel als zinvol of zinloos gekarakteriseerd moet worden. Verder kunnen bij een bereikbaar doel de gevolgen bij gebruikte middelen aangegeven worden. De eventuele keuze voor welk doel of middel ook kan niet de taak van de wetenschap zijn. Wetenschap kan iemand bewust maken van wat er aan zijn eventuele beslissingen vastzit, maar wetenschap kan niet die beslissing nemen. Eventueel kan ook nog een wetenschappelijk - logische analyse van de doelen op hun samenhang en consequenties voltrokken worden of kunnen innerlijke tegenspraken van allerlei waardeoordelen getoond worden. Maar dan houdt het ook wel op.

"Een empirische wetenschap kan niemand leren wat hij moet, maar alleen wat hij kan en - in bepaalde omstandigheden - wat hij wil."(151)

Op het terrein van waarden kan er alleen maar strijd zijn.