Incididunt nisi non nisi incididunt velit cillum magna commodo proident officia enim.
Karl MARXDeze dissertatie is niet in zijn geheel meer reconstrueerbaar, omdat allerlei onderdelen verloren zijn gegaan. Wel zijn zeven notitieboeken met voorbereidende samenvattingen en notities teruggevonden en gepubliceerd.
[Leuk dat Marx de Middeleeuwen "die Zeit der realisierten Unvernunft"(20) noemt.]
"Prometheus is the most eminent saint and martyr in the philosophical calendar."(22)
Een en ander handelt over de fase in de Oudgriekse filosofie - na wat men meestal ziet als de bloeitijd van die filosofie (Plato, Aristoteles) - waarin epicurisme, stoïcisme en cynisme elkaar opvolgden. Hier wordt met name de relatie tussen (de vroegere) Democritus en (de latere) Epicurus onderzocht. Standaardopvatting is: Epicurus had niets nieuws te vertellen of vertelde het zelfs slechter dan Democritus.
Feit is volgens Marx dat er essentiële verschillen tussen beide filosofen bestaan, wat betreft kennis van de wereld / zintuiglijke ervaring, wat betreft noodzakelijkheid en toeval, in opvattingen over de banen en de eigenschappen van atomen, in opvattingen over de tijd, wat betreft astronomie. UIteindelijk heeft Epicurus een natuurfilosofie waarin het 'abstract-algemene zelfbewustzijn' centraal staat.
"But while Democritus turns the sensuous world into subjective semblance, Epicurus turns it into objective appearance. And here he differs quite consciously, since he claims that he shares the same principles but that he does not reduce the sensuous qualities to things of mere opinion."(29)
"While Democritus, dissatisfied with philosophy, throws himself into the arms of empirical knowledge, Epicurus has nothing but contempt for the positive sciences, since in his opinion they contribute nothing to true perfection. He is called an enemy of science, a scorner of grammar. He is even accused of ignorance."(31)
[Democritus - zoals door Marx beschreven - past veel beter bij het moderne wetenschappelijke denken dan Epicurus. Dat Marx Epicurus "der größte griechische Aufklärer"(68) noemt geeft dan te denken. En die terminologie over het abstracte zelfbewustzijn klinkt erg hegeliaans en blijf in ieder geval bijzonder vaag.]