>>>  Laatst gewijzigd: 2 december 2020   >>>  Naar www.emo-level-8.nl  
Ik

Notities bij boeken

Start Filosofie Kennis Normatieve rationaliteit Waarden in de praktijk Mens en samenleving Techniek

Notities

Incididunt nisi non nisi incididunt velit cillum magna commodo proident officia enim.

Voorkant Plato Verzameld Werk PLATO
Timaeus (Verzameld Werk, deel 5, editie Xaveer de Win)
Antwerpen / Baarn: Nederlandsche Boekhandel / Ambo, 1978;
ISBN 90 2890 3380 (DNB) / 90 2630 4242 (Ambo)

In dit boek praat Socrates met Timaeus, Hermocrates en Critias. Eerst wordt de inhoud van een voorgaan gesprek samengevat (193-196), waartoe Socrates als gastheer het initiatief nam. Daarin de opvattingen zoals in De Staat uitgewerkt. Nu zijn Timaeus etc. gastheer en zullen zij met een onderwerp komen.

In dat onderwerp staat een verhaal van Solon centraal dat hij uit Egypte meenam en dat handelt over het vergeten verre verleden van Athene, waaronder de strijd met het machtige rijk Atlantis. In dat oude Athene was de staatsinrichting precies zo als Socrates hem in het eerste gesprek als de meest wenselijke had beschreven. Daarom volgt een concrete uitwerking van Solons verhaal als aansluiting op Socrates rede van de dag ervoor.

Timaeus begint met de kosmologie: met een schildering van het ontstaan van de wereld en de mensen. Alles is ontstaan vanuit het altijd-eendere onveroorzaakte Zijnde en dat is God. God is de schepper van hemel en aarde, van vuur en aarde en water en lucht. God is ook de schepper van ziel en lichaam, van de tijd, van zon, maan en sterren en hun kringlopen, van het godenrijk, en uiteindelijk van de mens, en zo verder.

[Het vervolg door Hermocrates en Critias is er niet, dus we moeten aannemen dat dit boek onaf is. De kosmologie, zoals door Timaeus verteld, is een soort van theologie en verliest zich in details die volkomen achterhaald en verouderd zijn, het verhaal is meer mythe dan wetenschap. Ik kan me niet voorstellen dat er ook maar één filosoof is die in dit hele verhaal geïnteresseerd is. Als dat wel zo - bijvoorbeeld bij mensen die metafysica bedrijven - dan moet het wel droevig gesteld met hun filosofie. Nog een paar citaten die laten zien in welke hoek dit verhaal zit.]

"Nu dient, naar mijn oordeel, vooreerst volgend onderscheid te worden gemaakt: wat is het altijd-zijnde, dat geen wording bezit, en wat is het altijd-wordende, dat nooit is? Het eerste is ongetwijfeld vatbaar door het redenerend denken, daar het altijd eender is, terwijl het tweede slechts een object van mening kan zijn - mening die bekomen wordt met de hulp van niet-beredeneerde waarneming - daar het ontstaat en vergaat, maar nooit werkelijk is."(208)

"Wat het Zijn is tot het Worden, dat is de Waarheid tot het Geloof."(209)

"God wilde immers dat alles goed zou zijn en dat, in de mate van het mogelijke, niets onvolmaakt zou zijn. Zo nam Hij dan al het zichtbare, dat, verre van in rust te zijn, zich zonder enige harmonie of orde bewoog, ter hand: van ordeloosheid bracht Hij het tot orde, daar Hij oordeelde dat deze laatste in elk opzicht beter is dan gene. Nu was en is het niet oorbaar dat de beste iets anders zou doen tenzij het schoonste."(210)

[Dat is allemaal dus al eerder door Plato naar voren gebracht en niets nieuws.]